woensdag 9 maart 2011

Domeinnaam gekaapt? Over handelsnamen en domeinnamen

Stel: uw bedrijf doet al jaren zaken onder de naam "kwekerij de Roos". U wantrouwde het internet. U zag uw klanten op de veiling en als u ze daar niet zag wisten ze u wel per telefoon te vinden. Bovendien staat de naam " Kwekerij de Roos" op vrachtwagens die door heel Europa rijden. Een website en een domeinnaam vond u daarom niet zo nodig. Totdat u "uit de markt"  hoort dat u met een wel hele scherpe aanbieding op het internet staat.

U laat een medewerker www.kwekerijderoos.nl intikken en ziet een mooie website, met inderdaad erg scherpe aanbiedingen. Echter, het bedrijf is niet uw bedrijf, maar het bedrijf van een uw welbekende concurrent. Deze concurrent blijkt een groot aantal domeinnamen van succesvolle kwekers (die zelf nog niet online zijn) geregistreerd te hebben en te gebruiken.

Ergens wel slim zou je kunnen zeggen want uw klanten die u op het internet zoeken toetsen "www.kwekerijderoos.nl"  in in de veronderstelling bij u terechtkomen. Dat zij vervolgens bij uw concurrent terecht komen, valt ze misschien in het geheel niet op. De vraag is nu: mag dit? Mag uw concurrent de naam die u al jaren voor uw onderneming voert als domeinnaam registreren en gebruiken? Kunt u tegen dit gebruik optreden?, en kunt u die domeinnaam opeisen om de domeinnaam zelf te gebruiken?

Uitgangspunt is dat het relevante publiek- uw potentiële klanten- niet in verwarring mogen geraken over de onderneming met wie zij zaken (gaan) doen. Onwenselijk is dat een bloemeninkoper meent met u zaken te doen, maar in feite zaken blijkt te doen met uw concurrent. In het recht wordt dit "verwarringsgevaar" genoemd. Om verwarringsgevaar tegen te gaan heeft de wetgever bepaalt dat ondernemingen die in dezelfde branche werkzaam zijn en in hetzelfde geografische gebied opereren niet dezelfde, of met elkaar overeenstemmende handelsnamen mogen voeren. Dit nu om verwarring tussen de ondernemingen bij de consument tegen te gaan.

Het voorgaande is uitgewerkt in de Handelsnaamwet. Voor het krijgen van een recht op een handelsnaam dient u vrij consequent de betreffende naam als naam van uw onderneming te voeren. In het hierboven weergegeven voorbeeld stond de naam " kwekerijderoos"  op vrachtwagens, in het telefoonboek en op het briefpapier van de kwekerij. Duidelijk is dat " het publiek"  de kwekerij kent, en herkend, door de naam "kwekerij de roos" .De naam " kwekerij de roos"  komt dan ook bescherming toe als handelsnaam. Bij handelsnamen geldt dat bij een conflict tussen twee gelijke of overeenstemmende handelsnaam, de oudste handelsnaam voor gaat. Dat is logisch omdat de oudere handelsnaam een bepaalde bekendheid heeft opgebouwd, waardoor het publiek de onderneming die gevoerd wordt onder de jongere handelsnaam, zal verwarren met de onderneming die de handelsnaam al langer voert.

Terug naar de vraag. Kan "kwekerij de roos" nu optreden tegen de registratie en gebruik van de domeinnaam www.kwekerijderoos.nl ?

Als dit soort zaken bij de rechter komen, veelal in een kort geding procedure, vraag de rechter zich vaak of de domeinnaam als handelsnaam wordt gebruikt. In ons voorbeeld hangt het er vanaf of de domeinnaam www.kwekerijderoos.nl gekoppeld is aan een website waarop producten worden aangeboden die de "echte"  kwekerij de roos ook aanbiedt. Wordt de domeinnaam gebruikt ter aanduiding van de bedrijfsactiviteiten van een onderneming? Van belang is om de informatie die de website geeft, te bezien in combinatie met de domeinnaam. Indien de website een bedrijfsmatig karakter heeft, wordt al vrij snel door een rechter aangenomen dat de domeinnaam ook als handelsnaam gebruikt wordt.

Komt de rechter tot de constatering dat de domeinnaam als handelsnaam gebruikt wordt, dan is dat slecht nieuws voor degene die dacht slim te zijn door een al bestaande handelsnaam als domeinnaam te registreren. Het gebruik van de domeinnaam zal dan door de rechter verboden worden en veelal dient de domein te worden overgedragen aan de (rechtmatige)houder van de handelsnaam. Dat is in ons voorbeeld " kwekerij de roos" , die die naam al jaren op vrachtwagens en op zijn briefpapier voert.


In de praktijk wil het nog wel eens voorkomen dat een domeinnaam niet direct aan een website is gelinkt, maar " doorklinkt"  naar een andere domeinnaam. U moet zich dit als volgt voorstellen. U typt de domeinnaam www.kwekerijderoos.nl in uw browser in, de naam www.kwekerijderoos.nl verspringt vrijwel onmiddellijk in bijvoorbeeld www.kwekerijdeconcurrent.nl. In zo'n geval oordeelt een rechter veelal dat er geen sprake is van handelsnaamgebruik. De domeinnaam "www.kwekerijderoos.nl wordt dan niet gebruikt als naam van een onderneming. Kwekerijderoos die met lede ogen ziet hoe " haar"  naam wordt gebruikt om bezoekers naar de website van een concurrent te leiden, , kan dan niet op grond van het Handelsnaamrecht optreden. Echter, kwekerijde roos hoeft niet helemaal bij de pakken neer te gaan zitten.

De domeinnaam www.kwekerijderoos.nl vertoont zoveel gelijkenis met de handelsnaam kwekerij de roos, de namen zijn identiek, dat het niet ondenkbeeldig is dat het publiek, op zoek naar kwekerij de roos, de domeinnaam www.kwekerijderoos.nl intypt. Indien wordt aangenomen dat dat de concurrent van kwekerij de roos de domeinnaam www.kwekerijderoos.nl slechts gebruikt om zoveel mogelijk internetverkeer (traffic) naar haar eigen website te leiden, en zo aanhaakt bij de bekendheid en reputatie van kwekerij de roos, kan deze handelswijze in strijd met de eerlijke mededinging worden geacht, en daardoor onrechtmatig zijn. Veel domeinnaamkapers zeggen dat bij doorlinken van verwarring geen sprake zou (kunnen) zijn. Dit omdat op de website meteen duidelijk wordt dat het, zoals in ons geval, niet om kwekerij de roos gaat, maar om een -duidelijk genoemd- ander bedrijf. Rechters gaan vaak niet mee in dit verhaal van domeinnaamkapers. Consumenten kunnen doordat een -voor hun bekende- naam als domeinnaam wordt gebruikt door een bepaald bedrijf toch menen dat het andere bedrijf (wiens naam als domeinnaam wordt gebruikt) gelieerd is aan het bedrijf waarnaar de domeinnaam doorlinkt. wordt vaak niet door een rechter geloofd. Een dergelijke handelwijze kan in strijd zijn met de eerlijke mededinging, en daardoor onrechtmatig zijn. Waar het uiteindelijk om gaat is of het publiek door gebruik van de aanduiding kwekerijderoos als domeinnaam nodeloos in verwarring wordt gebracht, het hoeft dan niet te gaan om directe verwarring tussen ondernemingen, zoals vereist in het handelsnaamrecht. 

Wellicht begint u het nu een beetje te duizelen. Het laatste punt -geen inbreuk op handelsnaamrecht, toch onrechtmatig- is inderdaad nogal juridisch. Van belang is dat als het evident is dat iemand wil meeliften op uw bekendheid en reputatie door uw bedrijfsnaam te gebruiken in een domeinnaam, de rechter dit vaak onrechtmatig acht, ook in het geval de concurrent die naam niet meteen als handelsnaam voor zijn onderneming gebruikt. Als er geen sprake is van inbreuk op uw handelsnaam, wordt het veelal onrechtmatig geoordeeld doordat het gebruik van de naam van uw bedrijf door een ander verwarrend is voor de consument.

Uiteindelijk is voorkomen beter dan genezen. Checkt u dus vooral of u alle domeinnamen die u wenst, wel in bezit heeft. En denkt u er vooral aan om bij het opstarten van een nieuwe onderneming meteen de bijbehorende domeinnaam te registreren.

Quirijn Meijnen
advocaat