woensdag 31 juli 2013

Foute Porsche 911, ongedaan maken van koop van een tweedehands auto op een (internet) veiling. Over non-conformiteit, consumentenkoop en dwaling. Of waarom APK een minimum garantie biedt.



Gekocht is gekocht?!


Al jaren ben ik gefascineerd door het ontwerp van de Porsche 911, en dan vooral het klassieke model (de tweede en derde generatie). Toen ik een  APK gekeurde 911 Targa uit 1974 op een online veiling te koop zag staan voor EUR 13.000,= dacht ik mijn kans schoon te zien. Ik bood, had het hoogste bod en mocht na betaling de auto afhalen. Prachtig geluid die luchtgekoelde motor, alleen wel raar dat het schakelen zo schokkerig verloopt. Binnen twee dagen na aankoop stond ik voor een stoplicht dat op groen stond, en dan weer op rood, en dan weer op groen, de eerste versnelling lag er uit. Gelukkig kwam een bijrijder op het goede idee om dan de tweede versnelling eens te proberen. Uiteindelijk is het gelukt om de auto in de tweede versnelling naar huis te rijden. Tja, wat dan?



Eerst maar eens bellen met versnellingsbakbedrijven. Een nieuwe versnelling zou toch al snel zo’n 3000 a 4000 euro kosten.



Om te kijken of het alleen gaat om een kapotte versnelling is de Porsche afgesleept naar een Porschecentrum en daar op de brug gezet en door een Porschemonteur gespecialiseerd in klassieke Porsches bekeken. Het eerste wat de monteur (tevens keurmeester) mij vertelde na een onderzoek is dat er nog veel aan de auto zou moeten gebeuren alvorens deze überhaupt door de APK zou komen. Toen ik de monteur vertelde dat de Porsche een maand geleden APK was goedgekeurd was de verbazing van zijn gezicht af te lezen.



De monteur constateerde dat het stuur speling heeft welke speling duidt op een kapotte kogellager, dit is op zich al voldoende om de Porsche af te keuren, aldus de monteur. Voorts bleek het stuurhuis beschadigd te zijn. Wanneer de voorwielen met de hand gedraaid worden (terwijl de Porsche op de brug staat) is te voelen en te horen dat het stuurhuis beschadigd is. Het rijden met een beschadigd stuurhuis is gevaarlijk. Reparatie van de stuurinrichting (inc. stuurhuis) kost tussen de 3 en 6 duizend euro. Het beschadigde stuurhuis is volgens de monteur een indicatie voor schade. De monteur heeft daarop de lak (in de Porsche) geïnspecteerd en geconstateerd dat de Porsche is overgespoten, hetgeen opnieuw een indicatie voor “schade” is. Voorts heeft de monteur de belijning van de voorklep van de Porsche bekeken. De monteur zag dat de klep iets “naar achteren” zit, en de lijnen van de voorkoplampen iets naar “binnen” lopen, volgens de monteur is dat een aanwijzing voor schade. Voorts viel het de monteur op dat de wagen op een aantal plaatsen onder de auto is “geplamuurd”, opnieuw een aanwijzing voor schade. Met schade bedoelde de monteur schade in de zin dat de auto een aanrijding heeft gehad.



Op enig moment vond ik in de auto onder de bijrijdersstoel een Registration Card” geldig van 2 feb. 2010 t/m 2 feb 2012, van het Department of Motor Vehicles ‘DMV” van Californië

Op de Registration card staat PR/HIS: SALVAGED. Onder “Salvaged” wordt in Californie, waar de auto vandaan komt, het volgende verstaan:



What's a Salvaged Vehicle?

California defines a salvaged vehicle as one that has been either totally destroyed or damaged beyond what the insurance company is willing to pay to fix it, so the owner never gets the vehicle repaired.



Al met al nogal een tegenvaller. Een tweedehands 911 gekocht met APK die na twee dagen met een kapotte versnellingsbak stilstaat en ook nog eens een (voormalige) total loss blijkt te zijn. Wat nu te doen?



Eigenlijk voelde ik mij gewoon weg bekocht. De monteur van het porschecentrum die de auto had bekeken vond het een wonder dat de auto uberhaupt door de APK was gekomen. Volgens hem was het absoluut niet veilig om met de auto aan het verkeer deel te nemen. Zo zat er bijvoorbeeld speling op het stuur, en was het stuurhuis beschadigd. Ook al zou ik de versnellingsbak laten repareren, daarmee zouden nog niet de tig andere bekende en onbekende problemen zijn opgelost. Daarbij een “gekraakt” chassis laat zich niet repareren vanwege microscopische scheurtjes waardoor de stijfheid voorgoed weg is.



Mogelijk koop occasion ongedaan te maken?




Ik wilde nog maar één ding en dat is de koop ongedaan maken. Maar hoe dat aan te pakken? Er zijn twee juridische leerstukken waarop je je als koper kunt beroepen om de koop ongedaan te maken. Dat zijn 1) non- conformiteit en 2) dwaling, waarbij dwaling weer uiteenvalt in eenzijdige en  wederzijdse dwaling.



Interessant is dat er een grote overlap tussen non-conformiteit en dwaling bestaat. Als er sprake is van dwaling dan is er vrijwel ook altijd sprake van non-conformiteit. Een vaak vergeten, maar effectief juridisch leerstuk is de wederzijdse dwaling. Hieronder een bespreking van de leerstukken.

          Juridisch kader


non-conformiteit 


IJkpunt bij non conformiteit is de verwachting die de koper op grond van de overeenkomst mocht hebben.



Verkoper heeft de auto verkocht door middel van een internetveiling. De veiling betreft geen executoriale veiling, maar een veiling namens zichzelf (de opdrachtgever van de veiling was een voor mij onbekende derde). De regeling van de non-conformiteit ( art. 7:17 BW e.v. ) is op een dergelijke veilingkoop onverkort van toepassing[1].


Bij consumentenkoop kan een beroep op non conformiteit niet worden uitgesloten


Ik kocht de auto als consument en het onderhavige geval was dan ook sprake van een consumentenkoop. Hetgeen, onder meer, betekent dat niet ten nadele van de consument van de dwingendrechtelijke bepaling van art. 7:17 BW e.v. afgeweken mag worden. Op grond van de dwingenrechtelijke bepaling van artikel 7:6 BW (consumentenkoop) mag een beroep op non –conformiteit niet tussen partijen worden uitgesloten.



Het voorgaande betekent dat indien de algemene voorwaarden van de online veiling (waar ik mee akkoord was gegaan) voorwaarden bevatten die ten voordele strekken van de online veiling en in strijd zijn met de dwingendrechtelijke regeling van de consumentenkoop deze voorwaarden ex artikel 3:40 lid 2 BW vernietigbaar zijn


Regeling consumentenkoop bevat een bewijsvermoeden ten gunste van de koper


Artikel 7:18 lid 2 BW bevat een bewijsvermoeden ten gunste van de verkoper:



Bij een consumentenkoop wordt vermoed dat de zaak bij aflevering niet aan de overeenkomst heeft beantwoord, indien de afwijking van het overeengekomene zich binnen een termijn van zes maanden na aflevering openbaart, tenzij de aard van de zaak of de aard van de afwijking zich daarten verzet.”



            Auto moet geschikt zijn voor normaal gebruik


Op grond van artikel 7:17 lid 2 BW mag een koper verwachten dat de zaak de eigenschappen bezit die voor een normaal gebruik daarvan nodig zijn en waarvan hij de aanwezigheid niet behoefde te betwijfelen.



Tijdstip openbaring gebrek aan de auto is van belang


In het algemeen is het moment waarop een gebrek zich openbaart, in bewijsrechtelijke zin van betekenis voor de vraag of de zaak bij aflevering aan de overeenkomst beantwoordde.



De Porsche die ik had gekocht had een geldige APK, die op het moment van aankoop een maand oud was.



Tot het normale gebruik van een auto behoort het feit dat een auto het doet en dat op een veilige manier in het verkeer kan worden deelgenomen. Het aanwezig zijn van een werkende versnellingsbak en de veiligheid zoals die door een APK keuring wordt gewaarborgd, zijn noodzakelijk voor normaal gebruik van de auto. Voornoemde eigenschappen mocht ik dan ook zonder onderzoek aan de auto verwachten.



Zoals gezegd heeft de versnellingsbak van de auto heeft het binnen 72 uur na aflevering begeven. Daarbij is door een Porschemonteur speling op het stuur geconstateerd, een kapot stuurhuis en blijkt de Porsche een total loss te zijn (geweest).



De auto bleek, anders dan ik op grond van de APK mocht verwachten, niet veilig –en zelfs gevaarlijk- te zijn, en daarmee ongeschikt voor normaal gebruik.



Nu de Porsche het binnen 72 uur na aflevering heeft begeven. Moet, gezien de korte tijdsduur, en overigens ook het bewijsvermoeden van art. 7:18 lid 2 BW, het er voor worden gehouden dat de Porsche al bij aflevering gebrekkig was, in die zin dat de auto bij aflevering niet aan de overeenkomst beantwoordde. Immers, van een Porsche met een niet werkende versnelling kan geen normaal gebruik worden gemaakt.



Normaal gebruik van de Porsche betekent ook dat op een veilige manier in het verkeer kan worden deelgenomen met de Porsche. In casu is door een monteur vastgesteld dat niet op een veilige manier aan het verkeer kan worden deelgenomen vanwege een gebrekkige stuurinrichting (schade aan het stuurhuis) en speling op het stuur. Voorts staat vast staat dat de Porsche een voormalige “Total Loss” auto betreft, die naar zijn aard niet veilig, en zelfs gevaarlijk, is.



Gezien de korte tijdsduur dat de onveilige zaken zijn ontdekt, het feit dat het een voormale total loss auto betreft, en overigens ook het bewijsvermoeden van art. 7:18 lid 2 BW, moet het er voor worden gehouden dat de auto bij aflevering op het punt van de veiligheid al reeds gebrekkig was, in die zin dat de auto niet aan de overeenkomst beantwoordde op het moment van afleveren. Immers, van een niet veilige –en zelfs gevaarlijke - Porsche kan geen normaal gebruik worden gemaakt.

-->

Herstel van de auto voor normaal gebruik niet mogelijk


Nu de Porsche een “schade” auto is, is herstel van de Porsche in een zodanige staat dat de auto normaal gebruikt kan worden onmogelijk. Zoals gezegd is het probleem bij “schade” auto’s dat gebreken zelfs voor een deskundige vrijwel niet zijn te ontdekken. Het voorgaande betekent dat ook al zou de verkoper bereid zijn de auto te repareren, nooit duidelijk zal zijn wat nu precies gerepareerd moet worden. De reparaties die in ieder geval vast staan bedragen tezamen al een bedrag van tussen de vijf en zeven duizend euro.




Buitengerechtelijke ontbinding van de koopovereenkomst wegen non-conformiteit en dwaling




Nu  herstel van de auto onmogelijk is heb ik de overeenkomst met het online veilinghuis op grond van artikel 7:17 lid 2 BW jo. Artikel 7:22 lid 1 BW buitengerechtelijk ontbonden. Het veilinghuis is op grond van artikel 6:271 BW dan gehouden de ontvangen prestatie aan mij terug te betalen. Daarnaast heb ik de overeenkomst op grond van dwaling vernietigd, ook op die grond dient het veilinghuis de ontvangen prestatie (de aankoopprijs van de Porsche) terug te betalen. Hieronder meer over de dwaling.



Dwaling


Het ijkpunt van dwaling is een onjuiste voorstelling van zaken bij het sluiten van de overeenkomst.



Dwaling mag bij consumentkoop niet worden uitgesloten


Op grond van de dwingenrechtelijke bepaling van artikel 7:6 BW (consumentenkoop) mag een beroep op dwaling niet tussen partijen worden uitgesloten. Voorzover als de algemene voorwaarden van het online veilingbedrijf voorwaarden bevatten die ten voordele strekken het online veilingbedrijf  en in strijd zijn met de dwingendrechtelijke regeling van de consumentenkoop zijn bedoelde voorwaarden ex artikel 3:40 lid 2 vernietigbaar.



Dwaling


Artikel 6:228 BW regelt de dwaling. Volgens het eerste lid van artikel 6:228 BW kan een onjuiste voorstelling van zaken alleen dan aanleiding tot vernietiging geven, indien de overeenkomst onder invloed van die voorstelling is tot stand gekomen “en bij een juiste voorstelling van zaken niet zou zijn gesloten”. Er zijn drie gronden voor vernietiging van een overeenkomst op grond van dwaling:





a)    dwaling is te wijten aan een inlichting van het online veilinghuis, tenzij deze mocht aannemen dat de overeenkomst ook zonder deze inlichting zou worden gesloten;



b)    het online veilinghuis had in verband met hetgeen zij omtrent de dwaling wist of behoorde te weten, de dwalende behoren in te lichten;



c)    indien het online veilinghuis bij het sluiten van de overeenkomst van dezelfde onjuiste veronderstelling als de dwalende is uitgegaan, tenzij zij ook bij een juiste voorstelling van zaken niet had behoeven begrijpen te begrijpen dat de dwalende daardoor van het sluiten van de overeenkomst zou worden afgehouden.



Dwaling, te wijten aan inlichting van het online veilinghuis


 De overeenkomst tussen het online veilinghuis en mij is tot stand gekomen onder –kort gezegd- de volgende voorstelling van zaken door het online veilinghuis:

-       apk gekeurd

-       aantal kleine schades aan de lak

-       gebruikssporen


           Op grond van de inlichtingen verstrekt door het online veilinghuis, mocht ik  erop
           vertrouwen dat het online veilinghuis een rijdende, Porsche verkocht die voldoet aan
           de elementaire eisen van verkeersveiligheid. Zou de Porsche niet kunnen rijden en/of
           niet voldoen aan de elementaire eisen van verkeersveiligheid, dan had ik de Porsche
           uiteraard niet willen kopen. Naar nu blijkt rijdt de auto niet en voldoet de auto niet
           aan elementaire eisen van verkeersveiligheid en is het niet veilig om met de auto te
           rijden. Het feit dat de inlichtingen wellicht door het online veilinghuis te goeder trouw
           zijn verstrekt, staat niet aan een beroep op dwaling in de weg. 
 

Dwaling, schenden van een spreekplicht wederpartij

Het online veilinghuis is een professionele handelaar in tweede hands auto’s. Het online veilinghuis wist, of had behoren te weten dat de Porsche een “schade auto” is en niet aan de elementaire eisen voor veiligheid voldoet. In Californie (waaruit de auto is geïmporteerd) is het wettelijk verplicht te melden dat het om een schade auto gaat. Daarbij staat het feit dat het om een schade auto gaat vermeld op de “registration card”, er mag van uit worden gegaan dat de importeur bij het ”papierwerk” een recente “registration card” heeft aangetrofen en zo met de staat van de auto bekend is geworden. Ook is niet uitgesloten dat de Porsche in Nederland vanuit “total loss” staat is opgebouwd. Nu “schade” auto’s veel minder geld waard zijn, en bekend staan vanwege verborgen gebreken, had het online veilinghuis mij daaromtrent moeten inlichten.



Overigens had het online veilinghuis er voor kunnen kiezen haar opdrachtgever (degene die de auto in de veiling heeft ingebracht) bekend te maken. Het online veilinghuis was er dan “tussenuit” gevallen. In dit geval heeft het online veilinghuis daar niet voor gekozen. Het is goed mogelijk dat het online veilinghuis en de inbrenger van de auto contractueel zijn overeengekomen dat de identiteit van de inbrenger onder geen beding bekend zou worden gemaakt.



Wederzijdse dwaling, het online veilinghuis is bij het sluiten van de overeenkomst van dezelfde onjuiste veronderstelling als koper uitgegaan

Indien het online veilinghuis zelf onwetend was omtrent het feit dat de Porsche een “schade” auto is, met alle (verborgen) gebreken van dien, dan is er sprake van wederzijdse dwaling. Immers, het feit dat de Porsche een “schade” auto is zal ook voor wat het online veilinghuis betreft invloed hebben gehad op de inhoud van de overeenkomst. Immers, op de mogelijkheden van het online veilinghuis om de huidige prijs voor de auto te kunnen krijgen. Indien het online veilinghuis ermee bekend was dat het een “schade” auto betrof, dan had het online veilinghuis dat aan de (aspirant) koper medegedeeld. Deze informatie had mij doen besluiten de Porsche niet wilen kopen. Voor het online veilinghuis is kenbaar dat de omstandigheid waaronder werd gedwaald (wel/geen “schade” auto) voor de koper van essentieel belang was.



Bewijstechnisch is het beroep op wederzijdse dwaling zeer aantrekkelijk. Immers, het bewijs dat de schade/het gebrek invloed had op de te sluiten overeenkomst zal niet moeilijk te leveren zijn. Dat de verkoper zelf onwetend was aangaande de schade (hetgeen de verkoper vaak zal stellen) maakt bij wederzijdse dwaling niet uit. 



Internet veilinghuis accepteerde de ontbinding van de koopovereenkomst niet



Na het sturen van de ontbindingsbrief naar het veilinghuis, waarin ik ook mijn geld terug eiste hoorde ik een tijdje niets van het veilinghuis. Uiteindelijk kreeg ik de mededeling dat de kwestie “beoordeeld” zou worden. Niet lang daarna ontving ik een e-mail dat het veilinghuis niet akkoord ging met de ontbinding.  Volgens het veilinghuis stond in hun algemene voorwaarden dat ik de auto “voetstoots” had gekocht en dat het risico van de koop volledig bij mij lag. Daarop heb ik het veilinghuis gedagvaard bij de kantonrechter (dat kan voor een vordering < EUR 25.000,-. Daarop ontving ik bericht van het veilinghuis dat ze toch akkoord gingen met het ongedaan maken van de koop. Kennelijk voelde het veilinghuis (of de inbrenger van de auto) niet voor een rechtszaak.



Een paar weken later werd de Porsche weer opnieuw aangeboden door het veilinghuis. Nu wel met een andere beschrijving. Genoemd werd dat de Porsche APK was gekeurd, maar dat de auto technisch nog veel werk nodig had.



Interessant is de vraag in hoeverre een bepaling in de algemene voorwaarden zoals “voetstoots” bepaalt wat je als koper mag verwachten bij het kopen van bijvoorbeeld een auto. In de rechtspraak wordt er verschillend mee omgegaan. Er zijn zaken waarin een rechter oordeelde dat “voetstoots” betekent dat je als koper geen enkele verwachting van het gekochte mag hebben, en het risico volledig bij koper ligt. Er zijn ook zaken waarin is uitgemaakt dat het noemen van bijvoorbeeld APK of andere eigenschappen in de omschrijving van het te koop aangeboden product bepaalde minimum verwachtingen wekt.


[1] Hof Den Bosch 24 november 2009