Larsson heeft het cult karakter Lisbeth Salander bedacht. Lisbeth is wiskundig hoog begaafd, een computergenie, bi seksueel, houdt van piercings en tattoo’s, is wraakzuchtig, extreem gewelddadig jegens mensen die haar onrecht aandoen en behept met een eigenzinnig moreel besef. Lisbeth wekt veel sympathie doordat zij onverbiddelijk voor rechtvaardigheid strijdt. Lisbeth is specialist in het opstellen van rapporten over mensen. Deze rapporten vervaardigd zij al dan niet in opdracht van Milton Security, een bedrijf gespecialiseerd in persoonsonderzoeken. Haar motto is “iedereen heeft geheimen, het gaat er alleen om daar achter te komen”. Een mooi portret van Lisbeth is hier te vinden: http://www.vn.nl/De-Republiek-der-Letteren/Artikel-Literatuur/Stieg-Larssons-Lisbeth-Salander.htm Haar partner tegen wil en dank is Mikael Blomkvist, een ander sterk karakter geschapen door Larsson.
De royaltie inkomsten uit de boeken en films worden tot nu toe geschat op 40 miljoen euro. Over de verdeling van deze royalties is een bloedige strijd uitgebroken tussen Eva Gabrielsson, Larsson’s levenspartner gedurende de laatste 32 jaar van zijn leven, en zijn broer en vader.
Eva Gabrielsson (54 jr. en architectuur historica) ontmoette Larsson tijdens een anti Vietnam demonstratie in Stockholm in 1972. Omdat Eva niet met Larsson getrouwd was heeft zij geen cent gezien van de miljoenen aan royalties die de boeken van haar gestorven vriend genereren. Gabriellson zou zelfs de helft van de flat die zij met Larsson samen had gekocht, hebben moeten afstaan aan de broer en vader van Larsson.
Milleniumtrilogie was in eerste instantie ontspanning voor Larsson in de avonduren
Stieg Larsson schreef de Milleniumtrilogie voor zijn eigen plezier in de avonduren na zijn werk als journalist. 'Ik schrijf ze voor de lol en het gaat erg snel', zei Larsson in het eerste en enige interview over zijn romans, dat hij twee weken voor zijn dood gaf. 'Ik schrijf makkelijker een misdaadverhaal dan een artikel voor mijn tijdschrift, want al wat daarin staat, moet honderd procent juist zijn.'
Kort voor zijn dood was hij bezig de Millenium trilogie gepubliceerd te krijgen. Publicatie van de boeken die nu een ongeëvenaard wereldsucces zijn heeft hij echter nooit mee mogen maken. Larsson stierf aan een hartaanval nadat hij zeven trappen naar zijn kantoor had gelopen. De lift was die dag stuk. Overigens rookte hij ook meer dan 60 sigaretten per dag, propte hij zich vol met hamburgers en werkte hij zich een slag in de rondte. Of Larsson de Millenium serie echt voor zijn lol schreef valt te betwijfelen. Volgens zijn uitgever Nordstett had Larsson steeds financiele problemen. De romans hadden zijn appeltje voor de dorst moeten worden.
Larsson is altijd politiek actief geweest en streed voor een rechtvaardige wereld
Larrson is gedurende zijn carrière altijd politiek actief geweest voor diverse communistische en socialistische organisaties. Daarnaast had Larrson een grote belangstelling voor Science Fiction en is hij een aantal jaren voorzitter geweest van de grootste Zweedse sciencefictionclub, Skandinavisk Förening för Science Fiction (SFSF). Larsson was oprichter van de anti-fascistische Expo-foundation, die tot doel had om racistische en totalitaire denkbeelden en organisaties aan de kaak te stellen. Van 1999 tot 2002 leidde hij het tijdschrift Svartvitt med Expo en van 2002 tot 2004 Expo. Door zijn politieke stellingnamen en werkzaamheden voor Expo werd hij regelmatig bedreigd.
Apple ibook met deel 4 van de Millenium serie inzet van de strijd om de nalatenschap
Gabriellson is in het bezit van de Apple laptop van Larsson met daarop een tweehonderd pagina’s tellend manuscript voor deel vier van de Millenenium serie en een opzet voor nog zes delen. De broer en vader hebben Eva de flat aangeboden in ruil voor de laptop. De advocaat van Eva noemde dat “chantage”. Het hoeft geen verder betoog dat Eva Gabriellson de laptop onder zich houdt.
In een testament dat Larsson in 1977 had opgesteld bepaalde hij dat zijn nalatenschap naar de Socialistische partij van Zweden zou moeten gaan. Echter, nu dit testament zonder getuigen was opgesteld is het volgens Zweeds recht niet rechtsgeldig. Daarom gaan alle royalties nu naar de vader en broer van Larsson. Eva Gabrielsson met wie Larsson nooit getrouwd is geweest, vist achter het net. Volgens Eva Gabrielsson wilde zij en Stieg niet trouwen omdat de adresgegevens van getrouwde mensen in Zweden openbaar zijn. Larsson was bang voor bedreigingen uit extreem rechtse hoek. Wel kochten Lars en Eva in 1983 trouwringen. Eva draagt ze nu allebei. In Zweden is inmiddels een discussie losgebarsten over het erfrecht.
Eva Gabrielsson vindt dat zij recht heeft op de auteursrechten van haar overleden vriend Stieg Larsson omdat zij 32 jaar lang vorm heeft gegeven aan het leven en de ideeën van Larsson. Bovendien was Gabrielsson de belangrijkste kostwinner. Larsson verdiende niet veel met zijn journalistieke werk. Juridisch snijden deze argumenten geen hout. Het voelt natuurlijk wel onrechtvaardig. Aannemelijk is dat Larsson zijn vriendin het beheer over zijn nalatenschap en de inkomsten daaruit gunde. Ronduit onbegrijpelijk is dat de broer en vader van Larsson niet met Gabrielsson willen delen. Je zou zeggen, er is genoeg voor iedereen! Waarom dit succes laten overschaduwen door een ordinaire ruzie over geld? Feit is dat Larsson gedurende zijn leven vrijwel geen contact had met zijn broer en vader vanwege een verschillende opvatting over het leven. Zou dit een manier zijn om postuum wraak te nemen?
Wat Eva Gabrielsson is overkomen, kan in Nederland ook. Een samenwonende heeft in het Nederlandse erfrecht geen wettelijke positie. Volgens het Nederlandse erfrecht zijn de wettige erfgenamen bloedverwanten en (daarnaast als enige niet bloedverwant) de echtgenoot of geregistreerd partner. Uiteraard erft ook degene die in een testament is aangewezen als erfgenaam.
Wil je de persoon waarmee je samenwoont (of een LAT relatie hebt) laten erven dan kan dat alleen indien er sprake is van een huwelijk en/of een geregistreerd partnerschap en/of een testament.
In het geval van auteursrecht is het interessant dat een boek meerdere auteurs kan hebben. Zou Eva verhaallijnen hebben aangedragen, dialogen hebben voorgesteld of hebben meegeschreven aan het boek, dan hadden Larsson en Gabrielsson kunnen afspreken dat zij beide als auteur van de Millenium serie worden aangemerkt. In dat geval zou Eva Gabriellson in ieder geval 50% van de royaltie inkomsten genieten, ook al zou er geen testament, huwelijk of geregistreerd partnerschap zijn.
Ruzie woedt nog voort
Op 1 november 2009 werd bekend dat de broer en vader van Stieg Larsson Eva Gabrielsson een bedrag van 2 miljoen euro hebben aangeboden als “schikking”. Gabrielsson heeft dit voorstel afgewezen.
Inmiddels is er een website in de lucht waar geld gedoneerd kan worden aan Eva Gabrielsson; http://www.supporteva.com/se/ . Mocht u een schuldgevoel hebben omdat u de film “Mannen de Vrouwen haten” illegaal heeft gedownload, of Eva wil steunen, dan kunt u daar een donatie doen.
Dit verhaal wordt ongetwijfeld vervolgd
Quirijn Meijnen
Advocaat Media en Intellectuele Eigendomsrecht
In februari 2011 besteedde actualiteitenprogramma Nieuwsuur aandacht aan de kwestie. In het item o.a. een interview met de broer en vader van Stieg Larsson en Eva Gabrielsson.
millennium is met dubbel n.
BeantwoordenVerwijderen