Onlangs bezocht ik Design District (www.designdistrict.nl) het vakevenement
voor interieur architectuur en design. Dit evenement was in Zaandam en toen ik
met de trein aankwam viel mij meteen het Intell Hotel met de Zaanse huisjes op.
Als advocaat auteursrecht moet je dan toch onwillekeurig even denken aan de plagiaat
beschuldiging van architect Sjoerd Soeters aan het adres van architect Wilfried
van Winden. In het pendelbusje naar Design District zocht ik op mijn telefoon
naar info over het mediastormpje dat alweer vijf jaar geleden
auteursrechtliefhebbers en architecten bezig hield.
Op Archined vond ik een
artikel van Piet Vollaard dat m.i. de kwestie goed samenvat en waarbij ook
brieven van Soeters en het bureau van Van Winden zijn opgenomen. Het artikel is
hier te vinden. Maar goed we dwalen af.
Op Design District sprak ik veel meubelontwerpers,
interieurarchitecten en verkopers. Opvallend is dat vrijwel iedereen ooit te
maken heeft gekregen met het gekopieerd zijn van een meubel, idee of interieur.
In hoeverre er juridisch iets tegen te doen zou zijn geweest is de vraag.
Echter, wat mij opviel is hoeveel misverstanden er over auteursrecht en
advocaten bestaan. Hieronder de grootste misverstanden.
1. als ik een meubel,
interieur, lamp, etc. op drie, vier, vijf, etc. punten aanpas, dan is er geen sprake meer van
een kopie en “mag” het.
Helaas voor degene die kopieert en gelukkig voor de
ontwerper, dat is onjuist. Het gaat bij het auteursrecht niet zozeer om de
verschillen (en zeker niet de aantallen verschillen), het gaat om de gelijkenis.
Waarbij geldt, dat hoe origineler een ontwerp, hoe eerder een rechter zal
aannemen dat een kopie te veel op het origineel lijkt.
2. Ik heb mijn
auteursrecht niet gedeponeerd, dus er is toch niets tegen namaak te doen.
Jammer!
Het leuke van auteursrecht is dat het automatisch ontstaat. Je
hoeft –behalve een origineel ontwerp te maken- helemaal niets te doen om
auteursrecht te verkrijgen. Het is fijn indien –achteraf- valt te bewijzen
dat je op een bepaalde datum een bepaald ontwerp gemaakt hebt, maar dat is een
kwestie van bewijsrecht. Het is daarom wel aan te bevelen ontwerpen/schetsen,
etc. te dateren en te bewaren. Een goed archief kan goud waard zijn. Wat ook
helpt is je ontwerpen te fotograferen op een beurs, tentoonstelling, etc. zodat
onafhankelijk vast staat dat je op een bepaalde datum een bepaald ontwerp hebt
gemaakt.
3. Er wordt zoveel
gekopieerd, er valt toch niets tegen te doen.
Naast deze ietwat fatalistische gedachte hoor ik de laatste
tijd ook vaak de “open source” variant: “ik
geloof in “open source” en niet in auteursrecht, iedereen moet alles van elkaar
kunnen gebruiken”. Uiteraard is het ieder zijn goed recht om een “open
source” auteursrecht na te streven, in de zin dat er geen auteursrecht meer zou
bestaan. Echter, op dit moment bestaat het auteursrecht en dat is niet voor
niets. Als ontwerper of exploitant van een licentie verdien je je geld nu eenmaal
met ontwerpen of het exploiteren van een licentie. Indien er geen auteursrecht
zou bestaan, en iedereen zomaar je ontwerpen zou mogen gebruiken, betekent dit
dat je overgeleverd bent aan de goedheid van de mensen voor wat betreft de
vergoeding die mensen voor je ontwerpen willen betalen. Je moet m.i. wel een
erg positief mensbeeld hebben om te denken dat je dan nog kunt rondkomen. Mocht
je als ontwerper miljoenen verdienen met de auteursrechten op een fantastische
stoel of lamp en je voelt je daar niet goed bij, maak je geen zorgen, dan kun
je dat geld altijd nog doneren aan een of ander goed doel.
Dat er niets te doen zou zijn tegen namaak en kopieën is
simpelweg niet waar. Vrijwel elke dag dient er ergens in Nederland een kort
geding om te voorkomen dat nagemaakt speelgoed, meubels, software etc. op de
markt komt. Leuk is dat indien de rechter je in het gelijk stelt, de namaker de
in redelijkheid gemaakte advocaat kosten dient te betalen.
Ten slotte hoor ik vaak: “een advocaat is te duur voor mij”.
Een advocaat is niet goedkoop. Maar de vraag zou natuurlijk moeten zijn wat
levert een goede advocaat op? Er zijn legio voorbeelden van zakenpartners met
een leuk idee en een leuk bedrijf die uiteindelijk (soms jarenlang) ruzie
krijgen over wat van wie is. Goede afspraken voorkomen dure ruzies. Het lijkt
leuk om “in goed vertrouwen” allerlei zaken te regelen. Jammer is alleen dat
partijen –achteraf- vaak een heel ander beeld hebben van wat is afgesproken
en/of wat redelijk is. Het tijdig raadplegen van een advocaat voorkomt veelal
dat verwachtingen over en weer uit elkaar lopen en kostbare geschillen
ontstaan. Daarbij kan een advocaat ook zaken bespreekbaar maken die partijen
bij het aangaan van een samenwerking niet graag op tafel leggen, zoals hoe gaan
we weer uit elkaar indien een van de partijen dat wenst.
Weer terug naar Design District. Was er nog iets moois te
zien? Opvallend vond ik dat de trend naar industrieel, industrieelst een beetje
voorbij lijkt. Het lijkt nu toch vooral industrieel te zijn met een wat
zachter/persoonlijker tintje. Enfin, er was erg veel moois te zijn. Hieronder een kleine selectie:
De tegels en tableaus van José den Hartog:
 |
2014//TEKENING IN ONDERGLAZUUR
2014//DRAWING IN MULTICOLOUR UNDERGLAZE
CA. 180 X 60 CM bron |
De Wireflow lamp van Arik Levy http://www.vibia.com/en/lamps/show/id/03004/hanging_lamps_wireflow_0300_design_by_arik_levy.html
en www.eikelenboom.nl
De Ginger Blimp Chandelier van Studio Molen
Het bankje uit de NY metro verkrijgbaar bij http://gjaltproducties.nl/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten